देवीमायाको गाउँ
ज्यामिरे । त्यो गाउँमा अचम्मै ठूला ज्यामिर फल्ने भएर त्यस्तो नाम भएको अरे ।
देवीमायाको घरमा पनि एउटा ज्यामिरको बोट थियो । देवीमायालाई गाउँमा हर्केको
कुखुरोले उठाउँथ्यो । हर्के उनको छिमेकी । यहाँभने उनको छेवैमा फर्निचर पसल छ । छेवैको
फर्निचर पसलमा कुखुरो भने छैन । उनी बस्ने कोठा पनि सानो र अँध्यारो छ । घरको अगाडी
आगन छैन,करिव दुई फिटको पेटी छ , मान्छे छिर्नै गाह्रो हुने खालको। त्यसपछि
घरपेटीले लगाएको पर्खाल छ । बाहिरका मान्छे नछिरुन भनेर । घर भत्किनै आँटेको छ ।
भुइँचालो पछि नबस्नु भनेर रातो स्टिकर लगाएकाले घरपेटी त्यहाँ बस्दैनन् ।
देबीमायाले पनि सस्तोमा पाएकी त्यहि भएर । हुन त त्यति सस्तो पनि देवीमायालाई पैसा
तिर्नलाई धौ धौ छ ।
गाउँमा मान्छे आइदे
हुन्थ्यो भन्ने हुन्छ , यहाँ मान्छे आए डर हुन्छ । मान्छे पनि त थरी थरीका छन् ,
आँफैलाई लुटेर जाने मान्छे त नआएकै जाति । घरपेटीको पनि त्यहि विचार होला । र त
आँगन छैन, सानो पेटी अनि ठूलो पर्खाल छ । आगन नभए पछि तुलसीको रुख पनि छैन। गाउँमा
देवीमाया अलि अलि पूजा गर्थिन । यहाँ तुलसीको बोटमा पानी चढाउन पाउँदिनन् । पहिलो
त तुलसीको रुखै नभएकोले ,दोश्रो चाहिँ पानी पनि प्रशस्त छैन । छेवैको ढुंगेधाराबाट
थापेर लिएर आउनुपर्छ । नुहाउन पनि ढुंगेधारामै जान्छिन् । अनि पानी लिएर पनि
आउँछिन् ।
छेउछाउमा कुखुरो नभएकाले र उनको मोबाइलमा अलार्म
लाउन नजान्नाले बिहान निन्द्राले छोड्नु नछोड्नु देविमायामा नै भर पर्छ ।छोराले
मोबायल पठाएको तिन दिन पछि त्यहि फोनमा कुरा गर्दा भनेको थियो " म अर्को
महिना पैसा पनि पठाउँछु है आमा !" । उनले आँशुले भरिएको आँखा र भाँसिएको
स्वरमा भनेकी थिइन् "हुन्छ।" । तर न पैसा आयो न छोरो ! छोरोको चिनो
त्यहि मोबायल मात्रै रह्यो उ सँग अनि पठाउँदा उसैले खिचेर हालिदिएको फोटो !
छोडेर सग्लै नफर्केको छोराको सपना देखे कहिलेकाहिँ चाँडो बिउँझिन्छिन् । अनि
त्यसपछि निन्द्रा पर्दैन । फर्निचर बनाउने मेशिन बिहान आठ बजे देखि भने कर्कश
ध्वनिमा कराइरहन्छ । आठ बजे पछाडी उनी परेवाको चारो बेच्न पाटन दरवार स्क्वायर तिर
लाग्छिन् । गाउँमा कुखुराले उनलाई उठाउँथ्यो , यहाँ फर्निचरको मेशिनले उनलाई
खेदाउँछ । दरवार स्क्वायर तिर । कृष्ण मन्दिर छेउमा । भगवानको शरणमा !!
शान्ती खोज्न कृष्ण मन्दिरको छेउमा गई परेवाको चारो वेचेर बस्छिन् सडककै एउटा
कुनामा ! ति अँध्यारा गल्लिहरु छिचोल्दै कृष्णमन्दिर छेवैमा निस्कँदा देवीमायालाई
त्यो अँध्यारो पछिको उज्यालो नै भगवानको दर्शन हो जस्तो लाग्छ । विहान त्यहि उज्यालो प्रकाशलाई मनमनै ढोग्छिन् ।
हुन त गाउँमा जस्तो त्यहाँ पानी चढाउने तुलसीको बोट छैन तर भगवान सम्झिन्छिन् ।
कहिलेकाहिँ उनलाई भगवानले भने बिर्से जस्तो लाग्छ । तर भगवानले कतिको गुनासो
सुनुन् । उनको गुनासो फर्छ्यौट नभएको जस्तो लाग्छ । भगवान सँग चित्तै फाटे नि
रिसाउन मिल्दैन । चुपचाप नै सहेकी छिन् । कहिलेकाहिँ गुनगुनाउँछिन् पनि
"श्री कृष्ण
मेरो सब दु:ख हर ...... एक बार मलाई याद गर......"
बुढा जस्तै गरी
जसरी छोरो छुट्यो, अनि अन्तिममा भेटिँदा नि सग्लो भेट्टिएन उनलाई त्यति बेला
लागेकै हो , भगवानले देवीमायाको निसाफमा
ठूलो बेइमानी गरे । नत्र बुढेसकालको लठ्ठि तोड्दैन थिए । हुने भइसक्यो । शायद
बुढाको पृथ्वीको बसाई त्यत्ति नै थियो , शायद छोराको पृथ्वीको बास त्यत्ति नै थियो
। दुवैको बैकुण्ठ बास होस् । कृष्ण भगवानलाई ढोगी त्यत्ति नै चिताई दिन्छन् । उनले
चिताउने कामनाको क्षितिज त्यत्ति नै होला !
***************
*************** ************* ************* *************** ****
करिव एक हफ्ता अघि
उनी गाउँ पुगेकी थिईन् । ढल्न आँटेको घरमा दुई रात बिताईन् । तर निन्द्रा भन्दा ज्यादा उनलाई ऐठन
भो । घरैले थिचेजस्तो , भित्ताले थिचेजस्तो भो । उनको वैँश अनि छोराको बालककालले
थिचे जस्तो भो । तेश्रो दिन बस्न सकिनन् । उनले लिन भनेर गएको वृद्द भत्ता पनि लिन
पाइनन् । दँशैमा घर गएको गाविसको सचिव तिहार अघी फर्किने छाँट देखिएन । अनि उनलाई
लक्ष्मीपुजाको दिन त्यो आगनमा बत्ति बाल्न आँट आएन जहाँ उनी छोराको लडेको शरिर
सुम्सुम्याएर रोएकी थिई । तेश्रो दिन उनले वृद्दभत्ता माया मारीन् अनि फेरि लागीन्
भिँडैभिँडको शहरतिर !
************
************* **************** ************** **************** ***
"यहाँ भित्र
पसल राखेर किन बेच गर्न पाइन्न !" चारोको बोरा खोसेर , लठ्ठी इँटामा टक टक
पार्दै उ च्याठ्ठियो ।
देवीमायाले उसलाई
हेरिन् । तेइस् चौबिस्को हुँदो हो । पातलो ,खिरिलो उसकै छोराको कदकाठीको ! छोरो
पनि बाँचेको भए यस्तै हुँदो हो । छोरो पनि नेपालमै जागीर खाएको भए वाँच्दो हो ।
छोरो पनि पुलिस भएको भए यस्तै लुगा लाउँदो हो ।
"कान सुन्दिनौ
?" उसले कान देखायो ।
देवीमाया झसंग भईन्
। उनको तन्द्रामहल टुट्यो ।
"बाबु , अनि
अरु के गरुँ त म ? यसैले पालेकी छु आफुलाई यो शहरमा !"
"मलाई के थाहा
, तर यहाँ पसल नफिजाउ !" उसले देवीमाया तिर हेर्दा पनि हेरेन । उ देवीमायाको
छोरो होइन । देवीमायाको छोरो त देवीमायाका साथिहरुलाई , उसले नचिनेकै भए पनि उ
भन्दा जेठालाई तँपाइ भन्थ्यो । सकेसम्म सहयोग गर्थ्यो । एक चोटी त तल्लो गाउँबाट एक
जना वुढा मान्छेलाई बोकेरै घर पुर्याएथ्यो । तर यो केटोले देवीमायालाई हेरेन । उ
टकटक लठ्ठी बजाउँदै देवीमाया नउठुन्जेल त्यहि पेटीमा घुमिरह्यो ।
"सरकारी
जग्गामा जता पायो त्यतै बजार फिजाउँछन् , किन आउँछन् कुन्नी गाउँबाट ,अनिकालमा
मान्छेहरु !"
देवीमाया उठिन् ।
उनलाई बिझ्यो । तर बोलिनन् । शायद त्यहाँ पसल थाप्न पाइन्न । शायद उनकै गल्ती ।
त्यो ठिटो लठ्ठि बजाउँदै अघि बढ्यो । रहर त थिएन हात पसार्ने तर आउने जानेहरुको
अघि तर अरु उपाय थिएन देवीमायाको निम्ती । यो शहर चारो वेच्न दिन्न , यो शहर हात पसार्न भने दिन्छ ।
यो शहर माग्ने बन्न आरामले दिन्छ । माग्नेहरुको अघि लठ्ठीहरु बज्दैनन् । उनी थोरै
धेरै मागेर गुजारा चलाउन थालिन् । परेवाहरुलाई नियाल्थिन् । कहिलेकाहिँ देवीमायाले
आफुले चारो नबेच्दा परेवा भोकाउँछन् कि भन्ने डर लाग्थ्यो । तर परेवाहरुको उडान
हेर्थिन् । भोकाहरुको पखेटामा त्यति उडान हुन्न । उनी चित्त बुझाउँथिन् ।
सामान्यतय दुईका पाँचका दशका नोटहरु झरेर साँझपख सम्म सय दुइसय हुन्थे । उनलाई
गुजारा चल्थ्यो ।
**************
*************** ***************** **************** ************
दुई चार दिन भो
उनलाई खोकी लाग्न थालेको ! जचाउनलाई पैसा नपुग्ने भो । यो शहरका डाक्टर साह्रै
महँगा । हुन त जीवन सस्तो हुँदैन तर गरिवको पनि त जीवन हुन्छ । बचाउने काम सस्तै
हुनुपर्ने हो । तर छैन । उनको वृद्दभत्ता गाउँमै होला । खोकीले थलिएकी उनलाई गाउँ
जाने आँट आएन । मोबायलबाटै हर्केलाई फोन गरिन् , वृद्द भत्ता बुझेर पठाइदिन्छ कि
भनेर ! हर्केलाई त बिर्सि सक्नु भयो होला ! हर्के देवीमायाको छिमेकी , जसको
कुखुरोले उनलाई बिहान उठाउँथ्यो ।
हर्केले बेलुका फोन
गर्यो
"तँपाई नआइ
दिँदैनन् अरे !"
"म बिरामी छु
भन्दिनु भएन ?"
"भनेको पनि
मान्नु भएन सचिवज्युले !"
देवीमायाले फोन
राखिन् । बत्ति निभाइन् ।
उनी थला पर्दै गइन्
। वुढावुढीलाई घरमैँ जाँच्ने भनेर रेडियोले फुक्यो । त्यसको लागि त बसाई सराई
ल्याएर यहिँ को हुनुपर्छ , कसैले उनलाई सुनायो । उनको खोकी निको भएन । एक दिन
ढुंगे धारा नजिकै देवीमाया ढलिन् । फर्निचर दोकानको साउजीले देखेर उठाएर घर भित्र
पुर्याइदियो ।
दिनभरी खाटमै
सुतिन् । थोरै बिउँझिदै थोरै निदाउँदै । अनि त्यहि रात उनको छोरो र बुढा आए । सपनी
हो कि बिपनी उनले छुट्याउनै सकिनन् ।
छोरो नजिकै आएर बस्यो । अनि सुस्तरी सोध्यो
"के छ आमा
?"
उनले मधुरा आँखाले
छोरालाई हेरिन् । निलो जर्सी लगाएको । बुट लगाएको ।
"तँ पुलिस् मा
भर्ति भइस् ?" उनले सुस्तरी सोधिन् ।
"हो त !"
उसले लठ्ठी देखाउँदै जवाफ फर्कायो ।
बुढा पनि खाटमा बसे
।
"तिन जनालाई
थाम्दैन यो खाट , एउटा खुट्टा अस्ति भाँच्चिएको छ । इँट्टाले अड्याएकी छु !"
देवीमायाले बुढा तिर हेर्दै भनिन् ।
"एउटै खाटमा
बस्न पनि दिन्नस् त ! कस्तो कोठामा बसेकी ! कस्तो अँध्यारो !"
"छोडेर
गइहाल्यौ यस्तो ठाउँमा !" उनले फेरि गुनासो गरिन् ।
"हामी तँलाई
लिन आएका , हिँड जौँ !"
छोरा र बुढाले
देवीमायालाई उठाए । ढोका बाहिर अनौठो प्रकाश । पुरै उज्यालो । कहिल्यै नदेखिएको
उज्यालो !
**************
************* ******************* ****************** ************
केहि दिन पछि , ज्यामिरे
गाविसको कार्यलयमा ,
"असार मसान्त
आउन आट्यो यो निकालेको वृद्दभत्ता के गर्ने ?"
"कस् कस्को वाँकी
छ र ?"
".........
देवीमायाको !"
"ति
वुढीमान्छे हैनन् , घरमा छैनन् र आजकल ?"
"शहर गाकी
थिइन् , फर्केकी छैनन् "
"खुट्टाको
वुढीऔँलाको ल्याप्चे लाइदे न त बुझ्नेठाउँमा !!!"
No comments:
Post a Comment