घण्टी

त्यो घण्टी बिस्तारै सानो हुँदै पग्लिदैँ थियो सुर्यको प्रकाशमा । तर रातमा सुर्य किन उदायो ? बखतेलाई मनमनै अचम्म लाग्यो । यो रात सुर्य उदायो, जसको प्रकाशमा घण्टी पग्लिन थाल्यो ।  भोलि स्कुलमा कसरी घण्टी बजाउने ? सर मिसहरुलाई कक्षा सकिएको कसरी थाहा हुन्छ ? घण्टी त पग्लदैँ छ । बखते हतार हतार घण्टी जोगाउन दौडियो तर उसका खुट्टाका चप्पल हिलोमा गाडिए । हिलो बढ्दै गयो । बखते भाँस्सिदै गयो । घण्टी पग्लिँदै गयो । सुर्यको राप बढ्दै गयो ।

माथिको हरफ सबै भख्खरै बखतेले देखेको सपना ! आजकल उ यस्ता यस्ता छेउ न टुप्पोका सपनाहरु धेरै देख्छ । सपना राम्रो नराम्रो छुट्याउन सक्दैन । कहिलेकाहिँ चिच्याउँछ पनि ! तर उसको सानो कटेरोमा उ एक्लै चिच्याएको कसले सुनोस् । राति निन्द्रा नलागे पछि रातिको ड्युटी मैले गर्दा हुँदैन भनेर उसले चिरनलाई पनि सोधेकै हो । तर चिरनले हाँसेर टार्दियो ।

"बुढेसकालमा कता राती राती ड्युटी गर्नुहुन्छ काका ! त्यो काम श्यामलाई नै छोडिदिनुस् " चिरनले भनेको बाक्य ठ्याक्कै यहि नै हो ।एउटा बाक्यले कति चोटी घोच्यो बखतेलाई भनेर कुरै नगरुम् । एउटा बखते बुढो भयो भनेर बुझायो । अर्को बखते राती ड्युटी गर्न अनुपयुक्त छ भनेर बुझायो । र तेश्रो चिरनले काका नै भने पनि बखतेलाई फगत एक कारिन्दाको रुपमा हेर्छ भनेर जनायो । थोरै चिरनकै कुरा गरौँ , चिरन पुरानो गाउँ पन्चायतका प्रधानपन्चको छोरा । अहिले स्कुलका प्रधानाध्यापक । तर बखते सँगको चिनजान भने धेरै पुरानो । बखते लाई पहाडबाट ल्याएर जागिरमा चिरनकै बुवाले लगाएका ! चिरन र उसको छोरा सँगसँगैका ,एक महिना तिन दिनले बखतेको छोरो जेठो । चार वर्षको हुँदाको कुरा होला ,बखतेको छोरा र चिरन स्कुलको चौरबाट खेलेर आ-आफ्नो घर फर्के । राती बखतेको छोरालाई आगोको भुंग्रो जस्तो ज्वरो आयो । भोलिपल्ट बखतेले झाँक्री खोज्यो । झाँक्रीले कालो कुखुरा खोज्यो । कालो कुखुरा भेट्टाइयो । तर ज्वरो ओर्लेन । दोश्रो दिन पनि ओर्लेन । तेश्रो दिन चिरनको बाउले तिन सय रुपैयाँ सहित इण्डिया जँचाउन लाने सल्लाह दिए । गाडी सम्म डोर्याउन लादालादैँ बखतेको छोराको बोली बस्यो । लल्याक लुलुक भयो । छोरो फर्केन , इण्डिया पनि पुगेन । पैसा पुर्याउन जाँदा बखतेलाई चिरनका बाउले भनेका थिए

"राख बखते किरिया गर्न पनि चाहिहाल्छ आखिर ! " बखते लुसुलुसु फर्कियो । बखतेकी बुढी मुर्छा पर्दै उठ्दै गर्थी । छोराको बरखि उसले पनि कटाइन । बखते संसारमै एक्लो भो । चिरन शहरमा पढे पनि पछि गाउँ नै फर्कियो । स्कुलमा पढाउन थाल्यो । बखतेको खाटा बसेको घाउ पनि कहिले काहिँ चहर्याउन थाल्यो । आज पनि जहिले जहिले उसले चिरनलाई देख्छ छोरोलाई सम्झिन्छ । बुढीलाई सम्झिन्छ । उसको छोरो र सानो हुँदाको चिरनलाई स्कुलमा लुकामारी खेल्दा दौडेको चित्र उसको जीवनको सबै भन्दा स्पष्ट याद होला !

 अब फेरि वर्तमान मैँ फर्किउँ । भरखरै चिरनले स्कुलमा केहि नयाँ शुरुवात गर्ने कुरा गरेको थियो अफिसमा । फिल्टरमा पानी भर्न गएको बखते भरीसकेर खुरु खुरु फर्कियो । स्कुलकै क्यान्टिनमा बसेर चुर सल्कायो आँफैले बनाएको ।

"यहाँ चुर नखानुस् न !" क्यान्टिनकी साहुनी कराइन्

"तिम्रो बाटै ब्ल्याकमा चुरोट लिए त खान मिल्थ्यो होला नी !" बखतेले जवाफ फर्काइदियो । क्यान्टिनकी साहुनी नौ दशका केटाहरुलाई लुकी लुकी चुरोट बेच्थिन । बखतेलाई थाहा थियो । फेरि बाझ्न सकिनन् ।

पछाडी दुई जना मिसहरु खुसखुस गरे

"यी बुढा मान्छे किन यति चिडचिडे भाका ?"

"जागिर जाने हल्ला छ !"

"हो र?"

"अव अटोमेटिक घण्टी राख्ने अरे घण्टा घण्टामा बज्ने , सबै कक्षामा सिसिटीभी पनि राख्ने अरे चिरन सरले ! अनि यिनको के काम र ?"

"हो हुन त , यिनी त कहिले पन्ध्र मिनट अघि नै घण्टी बजाइदिन्छन् , कहिले क्लास सिद्दिएको दश मिनट सम्म पनि बजाउँदैनन् , अस्ति त मलाई क्लासमा कस्तो गाह्रो भयो । आफ्नो घाँटी सुकेर पानी खान मन लागी सक्यो । घण्टी लाग्या हैन !"

"बुढेसकालले होला ! बिर्सिन्छन् होला बरा !"

"चियाको पैसा कति दिदी ?"

"बिस रुपैयाँ !" साहुनीले बोलिन् । मिसहरु पैसा तिरेर अफिस तिर लागे । बखतेको उमेर ढल्कँदै गए पछि आँखा भने कमजोर हुन थालेका छन् ।तर कान अझै तिखा छन् । सवै कुरा सुन्यो । हातको चुर भित्तामा दलेर निभायो । उसको कटेरो यहि स्कुलकै जग्गामा छ । काम सिद्दिने बित्तिकै निक्ली भन्लान् । यो उमेरमा कहाँ जानु । सुन्न त गाइँगुइँ हल्ला सुनेको पनि हो । हिजो सपना पनि नराम्रो देखेकै हो । आज फेरि सुन्यो । छोरा जस्तो चिरन ! छोरा जस्तो पो हो त छोरै त होइन नी । चिरन पछि सम्म बखतेकोमा आउँथ्यो । स्कुलको पछाडी पट्टी बयरको रुख थियो ।

"काका टिप्दिनु न बयर !" चिरन मायालाग्दो स्वरमा आग्रह गर्थ्यो ।

"खानुहुन्न , आउँ पर्छ !"

"प्लिज !"

बखतेलाई प्लिजको अर्थ त थाहा छैन । तर चिरनलाई देखेर पग्लिन्थ्यो । टिपी दिन्थ्यो । उसले बयर खाँदै गर्दा बखते टोलाएर हेर्थ्यो । छोरो बाँचेको भए यसरी नै बयर खान्थ्यो होला !

******************** ************* **************** *************** ******************

"बाजे घण्टी लाउने बेला भो !" क्यान्टीनकी साहुनीले झस्काइदिइन् ।

उ सुस्तरी सुस्तरी घण्टी भएतिर बढ्यो । आजको अन्तिम घण्टी । घण्टी बजाइदियो ।

"काका यो घण्टी निकालेर स्टोरमा राखिदिनु है ! भोली देखि चाहिँदैन होला !" चिरनले परैबाट अह्रायो । शायद उसले बजाएको अन्तिम घण्टी । आँफै बज्ने घण्टी तैयार भए जस्तो छ। कहिले उसलाई निस्किएर जान भन्ने हुन् । हिजोको सपना त साँच्चे नराम्रै देखेको रहेछ ।

************** ******************* ************** **************** **********************

काम गर्नेहरुले स्कुल सकिएपछि टेस्ट गरे । सबै कोठाका स्पिकरमा बजेको सुनिन्छ कि सुनिदैन भनेर । बखतेलाई पनि एउटा कोठामा बसेर सुन्न भनियो । नयाँ घण्टी मज्जाले बज्यो ।

"यो घण्टी बिग्रिदैन ?"

"परको सर्किटको तार मुसाले काट्यो भने मात्रै " इलेक्ट्रिसियन खितित्त हाँस्यो ।

"आज नाइट ड्युटीको मान्छे आउँदैन होला , काकाले एक दिन बस्दिनुहुन्छ ?" चिरनले बखतेतिर हेर्दै सोध्यो । बखतेलाई उत्तर दिन शव्द भएन । मौन नै रहेर हुन्छ भनी टाउको हल्लाइदियो ।

"अहो छ पो बजीसकेछ !" चिरन हतारियो । मोटरसाइकल झिकेर घर तिर हुइँकियो । बखते धेरै बेर स्टोर रुममा घण्टीलाई हेर्दै टोलाइरह्यो । उसलाई लाग्यो त्यो घण्टी साँच्चीकै पग्लिँदै छ । अनि उसका खुट्टा साँच्चीकै भाँसिदै छन् । उसको जिउ थररर काम्दै छ । अचानक स्टोररुममा कसैले बोले जस्तो लाग्यो

"परको सर्किटको तार मुसाले काट्यो भने मात्रै यो घण्टी बिग्रिन्छ !" आवाज शुरुमा त सानो थियो । मात्र एउटा सपनाजस्तो , एउटा भ्रम जस्तो । तर गज्जबको आवाज आँफै बढ्दै जाने । ति कक्षा कोठामा भएका स्पिकर भन्दा पनि प्रष्ठ । बखतेले स्टोरबाट कैँची लियो ,स्क्रिउ ड्राइभर लियो अनि सर्किट तिर बढ्यो ।

************************* ******************* ******************* ********************

बिहानै क्यान्टिनकी साहुनी बखतेको कटेरोमा कुद्दै आइन र कराइन् । " बाजे , ए बाजे !"

बखते बाहिर निस्कियो ।

"चिरन सरले खोज्दै हुनुहुन्छ !"

बखते झस्कियो । हिजो उसलाई बेलुका त कसैले देखेको थिएन । कि यसैले देखी ?

"कहाँ ?"

"क्यान्टिनमा हुनुहुन्छ !"

पक्कै साहुनीले नै पोल लगाइन् । नत्र साँझमा कसले देख्छ र ! बखते बिस्तारै  क्यान्टिन तिर लाग्यो ।

"सुत्नु भएको थियो होला बिउँझ्याए !" चिरनले सुस्तरी भन्यो

" ठिकै छ !"

"चिया खानुहुन्छ !"

"हैन ,ठिकै छ !"

"दिदी लाई बनाउन लाइ सकेँ त !"

साहुनी चिया लिएर आइन् । मरिचको पिरो बासना नाकमा हररै छिर्यो बखतेको ।

"हिजो रुँघ्न गाह्रो त भएन काकालाई !"

"भएन , राती आजकल निन्द्रा पनि लाग्दैन खासै ! जति बुढो भयो मान्छे ,लाटोकोसेरो जस्तो हुँदो रहेछ ।" बखते सुस्तायो ।

"आज देखि घण्टि बजाउन पर्दैन काका , त्यो अटोमेटिक घण्टी चल्छ स्कुलमा !"

बखतेको मन ढक्क फुल्यो । चिरनले जा भन्ने होला अब ।

"रातीको चौकिदार चाहिँ तपाइँले सक्ने भए छुट्टी दिनु पर्ला भनेर सोचेको ! बुवा समानको मान्छे ! व्यवस्थापन समितिमा पनि तँपाइको कुरा भो । चौकिदारले पनि हुन्छ नै भन्यो !"

बखतेका आँखा रसाए । आँशु भरिएको आँखामा चिरन धमिलो गरी देखियो । शायद उसको छोरो पनि जागिरे हुन्थ्यो अहिले सम्म भएको भए । बखते ले फेरि हुन्छ भनेर बोल्न सकेन । टाउको हल्लायो स्विकारोक्तिमा !

" ल म हिँडे काका !" चिरन उठ्यो

"एउटा कुरा भन्नु थियो !"

"के भन्नु न !"

"त्यो सर्किट बोर्ड भएको ठाउँमा हिजो राती ठूलै आवाज सुने । बिराला जत्रा मुसा रैछन् , मुसा मार्ने दवाइ चाहिन्छ होला !"

"हुन्छ काका ! आजै ल्याउँला !"

चिरनले मोटरसाइकल स्टार्ट गर्यो । बखतेले चिया सिध्यायो ।